We bevinden ons in een tijd waarin de wereld waarin we leven wordt getroffen door heel wat onzekerheden. In eerste instantie was er de ergste pandemie die de (moderne) wereld ooit heeft gezien. De verliezen die werden geleden als gevolg van de COVID-19 pandemie waren voor heel wat ondernemers ongezien. Reeds enige tijd werd ook voorspeld dat het massaal bijdrukken van geld tijdens deze pandemie uiteindelijk zou leiden tot een niet onaanzienlijke inflatie.
Ondertussen laat de inflatie zich in zowat alle landen van de wereld stevig voelen. Zo ook hier in Nederland en België. Nu steekt er een nieuwe dreiging de kop op. Deze morgen is duidelijk geworden dat het Rusland menens is, want een grootschalig militair offensief op Oekraïne werd aangevat. Voor beleggers en investeerders zijn het duidelijk woelige tijden. Vraag jij je ook af waar je rekening mee moet houden voor wat beleggen in tijden van oorlog betreft? Lees dan vooral snel verder!
Veel van de angst is reeds ingecalculeerd
In eerste instantie is het belangrijk om te begrijpen hoe de beurzen reageren… of beter gezegd anticiperen op een op til staande oorlog. We hebben de voorbije weken en in het bijzonder de laatste dagen met z’n allen kunnen vaststellen dat de beurs vaak bloedrode cijfers liet optekenen. Deze rode cijfers waren voornamelijk het gevolg van de onzekerheid die heerste voor een op til zijnde oorlog. Nu Rusland zijn troepen de grens met Oekraïne over heeft gestuurd zal die onzekerheid langzaam maar zeker verdwijnen. We weten dat er oorlog op het Europese continent is uitgebroken en hoe vreemd dat misschien ook klinkt, het verdwijnen van die onzekerheid kan de beurs wel degelijk een stevige impuls geven.
Verschillende onderzoeken die in het verleden werden uitgevoerd hebben duidelijk aangetoond dat de volatiliteit op de beurs in tegenstelling tot wat vaak wordt verwacht beduidend lager ligt dan gemiddeld. Dit zet één van de oudste beurswijsheden meteen ook kracht bij. Deze stelt namelijk dat je als belegger moet kopen op het moment dat de kanonnen beginnen te bulderen. Op zich hoeft een oorlog je als belegger dus helemaal niet af te schrikken.
Beleggen in tijden van oorlog of vooral cash aanhouden?
Je hoeft dus duidelijk niet meteen te stoppen met beleggen in tijden van oorlog. Hou er daarbij ook rekening mee dat verschillende bedrijven zelfs gebaat kunnen zijn bij militaire conflicten. Denk bijvoorbeeld maar eens aan Lockheed Martin. Voor veel mensen geldt dat ze in tijden van oorlog vooral financiële reserves aanleggen. Dat betekent dat er een steeds groter wordende cashpositie wordt opgebouwd. Het is echter nog maar de vraag of dit wel zo interessant is. We leven tegenwoordig natuurlijk ook in een tijd waarin we rekening moeten houden met verschillende dreigingen. Er is namelijk niet alleen het militaire conflict in Oekraïne. Wat namelijk bovendien ook te denken van de inflatie die hoogtij viert?
Tal van verschillende experten hebben door de jaren heen aangegeven dat “het laatste wat je wil bezitten cash is”. Onder meer in een interview met CNBC heeft topbelegger Warren Buffett zich ooit het volgende laten ontglippen:
Je moet ergens in beleggen. En als we van één ding zeker kunnen zijn, dan is het wel dat oorlogen ervoor zorgen dat de waarde van geld wordt aangetast. Dat is tot dusver voor zover ik weet al in elke oorlog het geval geweest. Het laatste wat je dus wil is veel cash bezitten in oorlogstijden. Tijdens de Tweede Wereldoorlog maakte de beurs een aardige stijging mee.
Voor Warren Buffett zelf geldt inderdaad dat hij ervoor koos om zijn eerste stappen in de beleggerswereld te zetten in het jaar 1942. Hij kocht zijn eerste aandelen dan ook vlak nadat de Japanners de aanval hadden ingezet op Pearl Harbor.
Oorlogsrendementen uit het verleden
Het spreekt voor zich dat het niet voor het eerst is dat onze planeet een oorlog meemaakt. Ondanks het feit dat oorlogen op Europees grondgebied toch eerder een zeldzaamheid zijn hebben we er in het verleden uiteraard al een aantal meegemaakt. Deze oorlogen hebben ervoor gezorgd dat we op vandaag als beleggers en investeerders over bepaalde data beschikken waar we rekening mee kunnen houden. Neem nu bijvoorbeeld de Eerste Wereldoorlog. Tijdens deze belangrijke oorlog steeg de Dow Jones-index tussen het jaar 1914 en 1918 met meer dan 43 procent. Dit betekent dat er sprake was van een gemiddeld jaarrendement van om en bij de 8,7 procent.
In september van het jaar 1939 vielen de Duitsers Polen binnen. Deze gebeurtenis luidde de start in van de Tweede Wereldoorlog. De Dow Jones liet een stijging optekenen van zo’n slordige 10 procent tijdens één dag. Het meest bloederige, militaire conflict uit de moderne geschiedenis kwam ten einde in het jaar 1945 waarna de balans van het conflict kon worden opgemaakt. De Dow Jones bleek gedurende deze periode met 50 procent te zijn gestegen. In deze periode was er sprake van een gemiddeld jaarlijks rendement van ongeveer 7 procent.
Ook andere oorlogen leverden positieve rendementen op
De bovenstaande oorlogen zijn voor ons Europeanen natuurlijk de belangrijkste. Echter loont het de moeite om er ook even enkele andere militaire conflicten uit het verleden bij te halen. Neem nu bijvoorbeeld de Koreaanse oorlog. Voor dit militaire conflict geldt dat ze woedde van 1950 tot 1953. Beleggers konden tijdens deze periode rekenen op een rendement van gemiddeld 16 procent per jaar. Ook tijdens de Vietnamoorlog was er sprake van een positief beursrendement. Tussen 1965 en 1975 was er sprake van een gemiddeld rendement van de Dow Jones van 5 procent op jaarbasis.
Tijdens het 13 dagen durende conflict van de Cubaanse raketcrisis daalde de Dow Jones met 1,2 procent. Daarbij was er dus wel degelijk sprake van een daling. Echter werd datzelfde jaar afgesloten met een rendement van meer dan 10 procent. In het jaar 2003, het jaar dat zich onder meer kenmerkte door de invasie van de Amerikanen in Irak, slaagde de Dow Jones erin om een rendement te realiseren van meer dan 30 procent. Ook voor deze oorlogsperiodes geldt dus dat ze duidelijk geen nefaste invloed hebben gehad op het sentiment dat heerste op de beurs.
Beleggen in tijden van oorlog biedt altijd mogelijkheden
Het vermijden van beleggen in tijden van oorlog is dus in de praktijk eigenlijk nergens voor nodig. Wel spreekt het voor zich dat er zoals altijd de nodige voorzichtigheid aan de dag moet worden gelegd. In eerste instantie wordt nu opnieuw duidelijk hoe belangrijk een goed gediversifieerde beleggingsportefeuille wel niet is. Wanneer je ervoor hebt gekozen om goed te diversifiëren kan je de rit gewoon uitzitten zonder dat je veel actie hoeft te ondernemen. Wel spreekt het voor zich dat je de koersdippen kan gebruiken om mogelijks enkele gemiddelde aankoopkoersen wat naar omlaag te halen.
Zoals altijd is het zo dat er (hoe vreemd dat misschien ook mag klinken) ook in tijden van oorlog winnaars zijn. Specifiek voor het conflict tussen Rusland en Oekraïne geldt dat de olie- en gasprijzen een stevige stijging kunnen doormaken. Dat merken we ook op vandaag. De AEX-index verloor bijvoorbeeld bij haar opening 3 procent. Aan het einde van de ochtend noteerde ze dan ook op 703 punten. Ook op de andere grote Europese beurzen zijn dergelijke verliezen waar te nemen. Het enige aandeel dat deel uitmaakt van de AEX en met winst wist te openen was… dat van het olie- en gasconcern Shell.
Staar je niet blind op de oorlogssituatie
Wanneer je een evaluatie maakt van de huidige situatie op de beurs is het van belang om rekening te houden met alle relevante factoren. Dit betekent dat er niet alleen stil moet worden gestaan bij het militaire conflict in Oekraïne. Het gevaar schuilt er in een situatie als deze in dat beleggers en investeerders zich vooral daarop gaan focussen. Uiteraard is dit conflict een relevante factor, maar geldt ook voor:
- De torenhoge waarderingen die gelden voor heel wat aandelen, indexen en beurzen;
- De oplopende inflatie die de spanningen op de beurs sowieso aardig heeft doen toenemen;
Voor verschillende aandelen zoals bijvoorbeeld techaandelen geldt dat ze reeds behoorlijk waren geraakt door een mogelijke aankomende rentestijging. Bovendien is het zo dat de zeer hoge waarderingen er sowieso voor zorgen dat heel wat beleggers op dit ogenblik toch met enige angst richting de beurs kijken. Het militaire conflict fungeert dan ook volgens ons vooral als een extra dreiging die het heersende sentiment nog wat negatiever maakt. Hoe dan ook, rekening houden met de impact van het militaire conflict in Oekraïne is dus van belang, maar je mag als belegger niet blind zijn voor de andere factoren die nog steeds een zeer relevante invloed uitoefenen op de beurs.
Beleggen in tijden van oorlog, een samenvatting
Er is reeds ongelofelijk veel gezegd en geschreven over beleggen in tijden van oorlog. Doorheen deze pagina is duidelijk geworden dat een oorlogssituatie niet perse nefast hoeft te zijn voor de beurs. Hoe jammer een militair conflict in de praktijk ook mag zijn en hoezeer we er als wereld alles aan zouden moeten doen om ze te vermijden is het helaas iets van alle tijden. Van belang is in ieder geval om ervoor te zorgen dat je naar aanleiding hiervan geen impulsieve beslissingen gaat nemen die je mogelijks vooral financiële verliezen zullen opleveren. Zoals gezegd, wanneer je in de basis beschikt over een solide en vooral goed gediversifieerde beleggingsportefeuille zal je kunnen vaststellen dat je, je nergens zorgen om hoeft te maken. Toch moeten we er ook niet blind voor zijn dat de situatie op de beurs behoorlijk explosief te noemen is.
Zoals hierboven reeds aangegeven is de oorlogsdreiging lang niet de enige waar we als investeerders mee af te rekenen krijgen. De beurzen noteren op moment van schrijven rond hun all-time high. Ondanks het feit dat er reeds verschillende niet onaanzienlijke correcties hebben plaatsgevonden blijven de gemiddelde noteringen nog steeds torenhoog. Dit gecombineerd met de oorlog in Oekraïne en de oplopende inflatie kan ervoor zorgen dat de beurs nog wel enkele rake klappen kan te verduren krijgen. Hier dien je als belegger dan ook zeker rekening mee te houden. Ondanks het feit dat het aanhouden van veel cash dus niet wordt aangeraden is de beschikking hebben over een financiële buffer altijd positief.
